بررسی ویژگی های هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت شیرامین

منطقه شیرامین در شمال غربی کشور، غرب استان آذربایجان شرقی و در 20 کیلومتری شهر آذرشهر و غرب کوه سهند واقع شده است. محدوده مطالعاتی شیرامین، بخشی از شهرستان آذرشهر به شمار می رود که از نظر تقسیمات هیدرولوژیکی، این محدوده قسمتی از حوضه آبریز ارومیه محسوب می شود. بر اساس داده های آماری سال آبی 87-88، در محدوده مطالعاتی شیرامین، 168حلقه چاه بهره برداری، و تعداد 14 دهنه چشمه و 11 رشته قنات وجود دارد. تنها منبع تامین آب شرب دشت شیرامین منابع آب زیرزمینی می باشند، و افزایش برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی، کمبود بارندگی و کاهش تغذیه به آبخوان در چند سال اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی (تغییر با فصول مختلف و میانگین 2 الی 4 متر) و به طبع آن کاهش کیفی منطقه مورد مطالعه گردیده است. و با توجه به اهمیتی که کیفیت آب در سلامتی انسان و یا کاربرد در مصارف مختلف دارد می بایستی مطالعات علمی، اصولی و هدفمند و جامعی از منابع آب منطقه و بررسی های دقیق بر روی کیفیت آب صورت گیرد تا مقدمات لازم برای مدیریت و استفاده بهینه از منابع آب، مقابله با خطرات و بهبود کیفیت صورت گیرد. منطقه حاضر از نظر ساختار زمین شناسی جزء ساختار زمین شناسی البرز غربی-آذربایجان است و مهمترین سازندهای زمین شناسی منطقه شامل سازندهای کربناته لار، روته، نسن، دورود و ... می باشد که مهمترین اثر را بر ترکیب شیمیایی آب¬های موجود در منطقه داشته اند. بر اساس مطالعه صورت گرفته، مهمترین عوامل تاثیر گذار بر آب زیرزمینی منطقه موردمطالعه سازندهای زمین شناسی و عوامل بشر زاد هستند. بر اساس تحلیل خوشه بندی سلسله مرتبه ای، آب زیرزمینی منطقه به دو گروه تقسیم شده، این تقسیم¬بندی بافرایندهای شناسایی شده توسط دیاگرام پایپر و دوروو بسط داده شده نیز مورد تایید قرار گرفته است. خوشه اول بیشتر در مناطق تغذیه آبخون قرار داشته و خوشه دوم در قسمت انتهای دشت و منطقه تخلیه (حاشیه دریاچه) قرار دارد. خوشه اول از نظر بیشتر تقسیم بندی ها آب زیرزمینی مناسب بوده و هدایت الکتریکی آن هم زیر 5000 میکروزیمنس بوده و برای خوشه دوم برعکس آن است. از نظر تحلیل مولفه های اصلی مولفه موثر بر کیفیت آب زیرمینی منطقه شناسایی شده که مولفه اول، مولفه ناشی از سازندهای کربناته، دومی مولفه ناشی از تغذیه، سومی ناشی از سنگ های آذرین (مولفه فلوراید) و چهارمی مولفه ناشی از عوامل بشرزاد (مولفه نیترات) می باشد.